Wellness Nedir?
Wellness, eski köklere sahip modern bir kelimedir. Hem önleyici hem de bütünsel olarak sağlıklı yaşamın temel ilkeleri, Doğu'dan (Hindistan, Çin) Batı'ya (Yunanistan, Roma) kadar eski uygarlıklara kadar izlenebilir. 19. yüzyılda Avrupa ve ABD’de geleneksel tıpla paralel olarak çeşitli entelektüel, dini ve tıbbi hareketler gelişti. Bütünsel ve doğal yaklaşımlara, kendi kendini iyileştirmeye ve önleyici bakıma odaklanan bu hareketler, günümüzde sağlıklı yaşam için sağlam bir temel oluşturmuştur.
Sağlığı Tanımlamak
Global Wellness Enstitüsü, sağlığı, bütünsel bir sağlık durumuna götüren aktiviteler, seçimler ve yaşam tarzlarının aktif takibi olarak tanımlar. Bu tanımın iki önemli yönü vardır. Birincisi, iyilik hali pasif ya da statik bir durum değil, daha ziyade optimal bir sağlık ve esenlik durumuna doğru çalışırken niyetler, seçimler ve eylemlerle ilişkilendirilen “aktif bir arayış” tır. İkincisi, wellness bütüncül sağlıkla bağlantılıdır. Yani fiziksel sağlığın ötesine uzanır ve uyum içinde çalışması gereken birçok farklı boyutu içerir.
Sağlık bireysel bir arayıştır. Kendi seçimlerimiz, davranışlarımız ve yaşam tarzlarımız için kendi sorumluluğumuz vardır. Ama aynı zamanda içinde yaşadığımız fiziksel, sosyal ve kültürel çevrelerden de önemli ölçüde etkilenir. Sağlık, genellikle esenlik ve mutluluk gibi terimlerle karıştırılır. Aralarında ortak unsurlar olsa da, iyilik hali, statik bir varoluş durumuna (yani mutlu olmak, sağlıklı olmak veya bir iyilik hali) atıfta bulunulmaması ile ayırt edilir. Daha ziyade, iyilik hali, optimal bütünsel sağlık ve esenliğin sonucuna götüren aktif bir farkındalık ve seçimler yapma süreci ile ilişkilidir.
Sağlık Çok Boyutludur
Sağlık, fiziksel sağlıktan daha fazlasıdır. Çoğu sağlık modeli en az 6 boyut içerir:
• Fiziksel: Egzersiz, beslenme, uyku vb. yoluyla sağlıklı bir vücut.
• Zihinsel: Öğrenme, problem çözme, yaratıcılık vb. yoluyla dünya ile etkileşim.
• Duygusal: Birinin (ve başkalarının) duygularıyla temas halinde olma, farkında olma, kabul etme ve ifade edebilme.
• Manevi: İnsan varoluşundaki anlam ve amaç arayışımız.
• Sosyal: Diğer insanlarla ve topluluklarla bağlantı kurmak, etkileşimde bulunmak ve katkıda bulunmak,
• Çevresel: Tehlikelerden arınmış sağlıklı bir fiziksel çevre; doğal çevreyi karalamak yerine iyileştirmede oynadığımız rolün farkında olmak.
Sağlık Süreci
İyiliği anlamanın bir yolu, sağlığı hastalıktan optimal sağlık durumuna uzanan bir süreklilik olarak düşünmektir. Sağlığı kötü olan hastalar, hastalıkları tedavi etmek için tıbbi paradigmayı kullanırlar; bakım sağlayan doktorlar ve klinisyenlerle tepkisel ve dönemsel olarak etkileşime girerler. Diğer taraftan, insanlar proaktif olarak önlemeye ve canlılıklarını en üst düzeye çıkarmaya odaklanırlar. Hastalığı önleyen, sağlığı iyileştiren, yaşam kalitelerini ve esenlik duygusunu geliştiren tutum ve yaşam tarzları benimserler. Başka bir deyişle, sağlık proaktif önleyici ve öz sorumlulukla yönlendirilir. Sağlıklı yaşamın büyümesi, bu tüketici değerinin ve dünya görüşünün bir uzantısıdır.
Sağlık ve Refah
"Sağlık", "esenlik" ve "mutluluk" terimleri genellikle iş dünyası, araştırmacılar ve medya tarafından birlikte ya da birbirinin yerine kullanılmıştır. Bu grafik, ortak neleri paylaştıklarını ve bu terimlerin konsept, kullanım ve ilişkilendirme açısından nasıl farklılık gösterdiğini özetlemektedir.
Sağlığın Tanımları
a) Sağlıklı Yaşam Ekonomisi:
Global Wellness Enstitü’sü, sağlıklı yaşam ekonomisini tüketicilerin sağlıklı yaşam etkinliklerini ve yaşam tarzlarını günlük yaşamlarına dahil etmelerini sağlayan endüstriler olarak tanımlar. Sağlıklı yaşam ekonomisi, aşağıda tanımlandığı gibi 10 sektörü kapsamaktadır.
• Sağlık gayrimenkulü
• İşyerinde sağlık
• Sağlık turizmi
• Kaplıca ekonomisi
• Termal / mineral kaynaklar
• Fitness ve zihin-beden
• Sağlıklı beslenme, kilo alma ve kilo verme
• Kişisel bakım, güzellik ve yaşlanmayı geciktirme
• Önleyici ve kişiselleştirilmiş tıp ve halk sağlığı
• Geleneksel ve tamamlayıcı tıp
b) Sağlıklı Yaşam Turizmi
Global Wellness Enstitü’sü, sağlıklı yaşam turizmini, kişinin kişisel refahını sürdürme ya da geliştirme arayışıyla ilişkili seyahat olarak tanımlar.
• Birincil sağlık turisti: Gezisi ya da varış yeri, öncelikle sağlıkla motive edilen turist.
• İkincil sağlık turisti: Seyahat ederken sağlığı korumayı amaçlayan ya da eğlence veya iş için herhangi bir geziye çıkarken sağlıklı yaşam deneyimlerine katılan bir turist.
• Uluslararası sağlık turizmi gelirleri: Bir ülkenin yurt dışından bir gecelik konaklama ile gelen sağlık turistlerinden kazandığı tüm gelirler.
• Yurtiçi sağlık turizmi harcamaları: Bir ülkedeki sağlık turistlerinin kendi ülkelerinde geceleme ile seyahat edenlerin yaptığı tüm harcamalardır.